Tajvansku firmu Synology, specijalizovanu za proizvodnju NAS (Network Attached Storage) uređaja, osnovali su 2000. godine dva bivša zaposlena kompanije Microsoft, koji su imali viziju da uz pomoć razvoja specijalizovanog operativnog sistema ponude svetu kvalitetna i povoljna rešenja za mrežno skladištenje. Od 2004. godine, kada su izbacili svoj prvi proizvod, pa sve do danas, njihove linije proizvoda poznate su pod nazivom DiskStation (za kućne korisnike) i RackStation (za firme). Mi smo ovog puta imali prilike da isprobamo dva njihova rešenja, od kojih je jedno egzotično, a drugo klasično. Naime, radi se o dva NAS-a, od kojih jedan nosi oznaku USB Station 2 i koristi USB memorijske kapacitete (USB flešići/HDD-ovi), dok se drugi krije pod oznakom DS212j i koristi klasične interne memorijske kapacitete (SATA HDD/SSD).

Uz model USB Station 2 stižu još i LAN kabl dužine dva metra, napojni adapter (5 V), kratko štampano uputstvo, te CD sa softverom i dokumentacijom u PDF formatu. Radi se o maloj spravici čije je kućište izrađeno u kombinaciji bele i sive mat plastike. Klasičnog je dizajna, sa oštrim i oblim ivicama, te sa fino uklopljenim rashladnim otvorima s gornje i donje strane. S prednje strane, prigodno umetnute pri vrhu, nalaze se tri višebojne signalne LED, koje daju informacije o stanju napajanja, mrežne i USB konekcije. Desna strana nosi dugme za bezbedno uklanjanje USB diskova, dok se sa zadnje strane nalaze napojni, LAN i dva USB konektora, kao i reset dugme. S donje strane smeštene su još i prigodne gumene nožice, koje uređaj čine manje sklonim klizanju i dve rupe za montažu na zid.

Što se srži tiče, ovaj uređaj odlikuju gigabitna mrežna veza, dva USB 2.0 porta, 128 MB RAM-a i, kako proizvođač tvrdi u specifikaciji, mogućnost povezivanja dva eksterna memorijska uređaja maksimalne veličine 3 TB.

Od softvera, uz uređaj stižu Assistant i Replicator 3 istoimenog proizvođača. Assistant je predviđen za pronalaženje Synology uređaja u mreži, osnovna podešavanja, povezivanje s njima kroz browser, test memorije, pregled iskorišćenja resursa i slanje slika (kod podržanih NAS modela), a što je najbolje, radi na Windows, Mac i Linux OS-u. Data Replicator radi samo na Windows mašinama i predviđen je za aktivni ili pasivni bekap, kako kompletan tako i inkrementalan. Sa internet lokacije proizvođača mogu se preuzeti i dodatni alati poput Cloud Stationa, namenjenog sinhronizaciji podataka u mreži, i Evidence Integrity Authenticatora, predviđenog za proveru ispravnosti video podataka napravljenih nadzornim sistemima.

Operativni sistem koji pokreće spravicu je DSM 3.0, koji takođe razvija sama firma Synology. Bez obzira na to što se ovom operativnom sistemu pristupa kroz browser, bez problema ga tako možemo nazvati zbog njegovih sjajnih funkcionalnosti. Nakon prijave na uređaj susrećemo se sa lepo dizajniranim interfejsom koji sadrži sve osnovne osobine jednog grafičkog interfejsa OS-a - desktop, taskbar, glavni meni, dugme Show Desktop, pretragu, desktop prečice i mogućnost rada sa više različitih opcija istovremeno u prozorima, uz mogućnost minimiziranja i maksimiziranja.

Osnovna aplikacija koja se otvara nakon logovanja zove se Quick Start i sadrži podešavanja imena servera, vremenske zone, upravljanja korisnicima i privilegijama, kao i pregled fajlova koji se nalaze na kapacitetima povezanim na uređaj. Kroz meni se može prići ostalim aplikacijama/podešavanjima, izlogovati se ili pak restartovati uređaj. Što se podešavanja samog OS-a tiče, mogu se menjati stilovi Login ekrana predefinisanim slikama ili sopstvenim, portovi za prijavu (HTTP) i sigurnu prijavu (HTTPS), sa mogućnošću uvoza SSL sertifikata i ograničenja samo na siguran pristup. Takođe, tu je i mogućnost podešavanja Logout tajmera i logovanja aktivnosti korisnika.

Na desktopu se predefinisano nalaze prečice za File Browser, Control Panel, Help i Quick start, koje se mogu brisati, a mogu se dodavati i nove iz glavnog menija. U glavnom meniju se, pored pomenutih, nalaze i ostale aplikacije: Resource Monitor, System Information, Personal Settings i Audio Station. Trebalo bi naglasiti da postoje dve vrste aplikacija - one koje nose podešavanja i one koje se koriste kao alati. Alatke bi bile File Browser, Resource Monitor, System Information, Help i Audio Station.

File Browser ima funkcije Back/Forward, pretragu/filter, Refresh, prikaz svega/samo fajlova/samo foldera, pravljenje novih foldera, upload, otvaranje u novom prozoru, raspakivanje, arhiviranje, kopiranje, premeštanje, brisanje, preimenovanje, preuzimanje i Properties. Resource Monitor omogućava pregled grafikona korišćenja procesora, memorije i mrežnog protoka u vremenu, System information osnovne informacije o uređaju, mrežne, vremenske i informacije o USB uređajima, grafikon o zauzeću skladišne memorije i Log. Audio Station je kompletan muzički plejer za strimovanje muzike sa NAS-a, sa bibliotekom, listama, pristupom internet radio-stanicama, pretraživanjem, prikazom omota albuma i standardnim kontrolnim komandama.

Što se tiče aplikacija koje sadrže podešavanja, tu su Control Panel i Personal Settings. Podešavanja u Control Panelu podeljena su u File Sharing i privilegije, mrežne servise, sistem i opcije aplikacija. Odeljak File Sharing i privilegije nosi Windows/Mac OS opcije deljenja fajlova (Samba/AppleTalk Fileshare), podešavanja FTP servera (portovi, sigurnost i prateće opcije), opcije za upravljanje korisničkim nalozima (kreiranje, izmena, brisanje i uvoz), podešavanja za deljenje foldera (ime, opis, privilegije) i opcije privilegija aplikacija. Sekcija mrežanih podešavanja nosi opcije za DDNS, web servise (Web DAV), Auto Block (sprečavanje Broot Force upada) i terminalske servise (SSH/Telnet).

U odeljku Sistem mogu se birati jezici (prikaz, email, kodna strana), podešavati vreme i datum (vremenska zona, manuelno, NTP), tu su zatim obaveštenja putem e-pošte, osnovne mrežne opcije (LAN, PPoE, WiFi), upravljanje eksternim USB uređajima (informacije, format, isključivanje), vraćanje na fabričke postavke i update OS-a (manuelno). Podešavanja vezana za aplikacije kriju opcije za bazu multimedije, Media server (DLNA/UPnP), iTunes server, Audio Station (slušanje iz browsera, stream), Download Station i File Station (web server).

Paket modela DS212j, osim uređaja, sadrži CD sa dokumentacijom i softverom, šrafove potrebne za montažu diskova i sklapanje kućišta, naponski kabl, naponski adapter (12 V, 5,4 A), LAN kabl i kratko štampano uputstvo. Uređaj je smešten u kućište standardnog oblika za jedan NAS i izrađeno je od kvalitetne bele plastike sa sivim detaljima. Na prednjoj masci nalazi se pet signalnih LED, koje prikazuju status uređaja, LAN-a, prvog i drugog HDD-a i napajanja, od kojih se napojna nalazi u sklopu dugmeta za paljenje. S leve i desne strane nalaze se rashladni otvori simbolično izrađeni u obliku logotipa, što uređaju daje poseban šmek. S donje strane nalaze se dodatni otvori za hlađenje i kvalitetne gumene nožice koje uređaj čine stabilnijim, dok se na zadnjoj masci nalaze rashladni otvor sa ugrađenim ventilatorom (92 x 92 mm). Dva USB-a mogu se koristiti za proširenje smeštajnih memorijskih kapaciteta ili povezivanje štampača, a tu su i jedan LAN i napojni port, kao i Lock Slot.

Sa unutrašnje strane postavka je prilično standardna - imamo dva mesta za montažu uređaja, sa SATA i napojnim konektorima za oba. Oba mesta su predviđena za montažu 3,5-inčnih HDD-ova, a navod proizvođača da se mogu montirati i 2,5-inčni zahteva kupovinu nosača, jer se ne isporučuje uz uređaj. Prednost kod ovog modela je to što se ventilator može menjati zahvaljujući dvopinskom konektoru za napajanje i montaži sa šrafovima. Proizvođač je naglasio da je bitno proveriti koji su HDD-ovi kompatibilni sa uređajem, ali možemo vam reći da se upravo diskovi sa kojima smo mi probali ovaj NAS nisu nalazili na spisku, pa je ipak sve radilo kako valja.

Od softvera uz uređaj stižu Assistant i Replicator 3, kao i kod prethodnog modela. Što se tiče OS-a, u ovom NAS-u zatekli smo noviju verziju, i to 4.2. Na prvi pogled su veoma slični, ali ima nekih razlika - kako u „šminki” tako i „ispod haube”. Vizuelno, tu su izmene poput dodatnog dugmeta za gašenje uređaja u glavni meni, izmeštanje opcija vezanih za grafički interfejs OS-a i logout dugmeta u poseban meni i prikazu svih prozora (Pilot View, slično 3D prikazu na Windowsu 7 ili Mission Control na Mac OS). Što se opcija grafičkog interfejsa OS-a tiče, dodate su i opcije za promenu pozadine desktopa, instant preview aplikacija minimiziranih u taskbar, Pin to Taskbar, selekcija putem prevlačenja kursorom, kao i podrška za vidžete. Od aplikacija, novine u odnosu na prethodni model i verziju OS su Storage Manager, Backup & Restore, Package Center, EZ Internet i System Logs, dok su Personal Settings i Audio Station izbačeni (Audio Station se može dodati prema potrebi).

I u ovom slučaju postoje aplikacije koje imaju funkciju same za sebe i one koje nose podešavanja. One koje imaju svoju funkciju su Storage Manager, koji služi za upravljanje memorijskim resursima (RAID, dijagnostika, Cache, iSCSI), Backup & Restore, Package Center, koji služi za upravljanje aplikacijama i jedna je vrsta App Storea sa malim brojem aplikacija (preuzimanje, instalacija, brisanje), i System Log sa podacima o uopštenim akcijama, statusu mrežne konekcije i informacijama o prenosu podataka i bekapu. Jedina aplikacija koja je nosilac podešavanja je EZInternet, koja služi za podešavanje udaljenog pristupa uređaju (Port Forwarding, Firewall, DDNS). U kontrolnoj tabli od novih podešavanja imamo korisničke grupe, aktivni direktorijum (domen/LDAP), web servise (aplikacije, MySQL, PHP, HTTP), mogućnosti uloge rutera, SNMP, Power (zvučna obaveštenja, UPS, zakazivanje i HDD Hibernate), OS Auto Update i VPN.

Od testova za ovaj uređaj uradili smo standardni test protoka. Rezultate testa protoka informacija možete pogledati u tabelama. U toku testa primećeno je da uređaji imaju nizak nivo buke, što je veoma važno - kako za kućnu tako i za ozbiljnu, kancelarijsku primenu.

Sve u svemu, softverom uređaja smo prezadovoljni, dok su rezultati testa protoka mogli biti i bolji. Zahvaljujući svim vrlinama, od kojih posebno izdvajamo skup funkcija koji čine DSM OS, njegov izgled i lakoću korišćenja, toplo preporučujemo ove uređaje. Jedina mana je njihova cena, koja je za standard prosečnog korisnika računara u Srbiji prilično visoka.