Poljski Bloober Team široj igračkoj populaciji postao je poznat onomad po svojoj horor-šetalici sumnjivog kvaliteta, Layers of Fear. Rešeni da koncept ograničenog tumaranja unutar prilično limitiranog i kompaktnog prostora ne završe samo igrom u viktorijanskom miljeu, gotovo preslikana struktura se nalazi i u njihovom novom naslovu Observer.

Već letimičan pogled igrača-namernika na ovu igru će verovatno momentalno aktivirati lampicu koja je zadužena za registrovanje pojmova kao što su „sajber-pank”, „distopija”, „neonski grad” i, naravno, „Blejdraner”. Taj filmski klasik u kontekstu dizajna igre ne predstavlja samo puki stilski oslonac, već gotovo prenaglašeni vizuelni (i u svakom drugom smislu) templejt na kojem počiva Observer. Uvodni tekst koji objašnjava postavku igre izveden je identično onome iz hita Ridija Skota (naročito obratite pažnju na njegovu završnicu). Retro-tehnologija dve ’iljade i devetnaeste kojom ste okruženi sa svih strana, kiša, mrak, intenzivno neonsko okruženje futurističkog Krakova i činjenica da ste u ulozi neo noir detektiva od kojeg svi zaziru, samo su sporedni momenti u poređenju sa hajlajtom igre.

Ukoliko niste pratili razvoj ove igre na Steamu proteklih nekoliko meseci, već u uvodnom segmentu, kada budete pozvali svoj elektronski tefter, saznaćete šta je glavna spona između „Blade Runnera” i Aporie. Ako vam se lice junaka učini poznatim, znajte da vas oči ne varaju. Blooberovci su angažovali glumačku legendu Rutgera Hauera glavom i bradom, glumca koji je svoju najzapaženiju ulogu ostvario upravo u „Blade Runneru” još daleke 1982. godine, u besmrtnoj ulozi Roja Betija, vođe odmetnute grupe replikanata. Paralele sa svetom filma ovde ne prestaju, jer igra u više navrata, zahvaljujući teskobi i klaustrofobiji kojom odiše, kao i teškoj kišurini koja stalno lije, neodoljivo podseća i na film „Split Second” iz 1992. godine, čija je glavna zvezda takođe, gle čuda, upravo pomenuti plavooki holandski glumac.

Radnja Observera smeštena je, kao što rekosmo, u futuristički Krakov, koji se, nalik ostatku nacije, oporavlja nakon velikog incidenta pod nazivom Nanophage, koji je u jednom momentu zbrisao ogroman deo populacije ljudi prikopčanih na svoje virtuelne mašine za beg iz sumorne svakodnevice. Ovo je, ispostaviće se, bila samo uvertira finalnom ratu između Istoka i Zapada, iz čijeg pepela se uzdigla svemoćna kompanija Chiron, rešena da omamljeno stanovništvo drži što duže u takvom stanju novim mehanizmima virtuelne zavisnosti. Igrač je u ulozi Dena Lazarskog, korporacijskog detektiva i istražitelja, naslovnog Observera, specijalno obučenog da hakuje i upada u snove (i košmare) potencijalnih prestupnika u potrazi za tragovima koji će pomoći u istrazi tekućih zločina. Zaplet počinje kada Den počne da istražuje nestanak svog sina, čiji se navodni leš pojavio u jednoj od sumnjivih i nezdravih gradskih četvrti, vodeći glavnog junaka u posetu skučenim, prenaseljenim mračnim zgradama, hodnicima i sporadičnim, ograničenim eksterijerima.

Ako ste igrali Layers of Fear, onda znate da je ovako nadugačko i naširoko opisivanje konteksta i okruženja Observera tu jer, iz ugla samog gameplaya, igra zapravo i nema mnogo toga da ponudi. Monotono kretanje od vrata do vrata, razgovor sa sumnjivim stanarima različitih profila i karaktera preko video-interfona, istraživanje pojedinih lokacija i „upadi” u likove zakačene za uređaje virtuelne realnosti, neprekidno se smenjuju i ne pružaju mnogo raznovrsnosti kada je sadržaj u pitanju. „Pajanje” lokacija i prikupljanje tragova za dalji napredak (ili otvaranje sporednih objektiva) obogaćeno je interesantnim korišćenjem EM-vizira (koji ističe električne uređaje i predmete sa kojima je moguća interakcija), odnosno BIO-vizira koji ističe biološke tragove na mestima zločina (rasuta krv, rane i povrede na žrtvama, DNK otisci i tragovi i slično). Jednom kada uhakujete nesrećnike na koje ćete nailaziti, igra vas prebacuje u intenzivne vizuelne tripove dotičnog „domaćina”, sa okruženjem koje se često burno transformiše i menja, otežavajući vam zadatak izlaženja iz njega.

Nažalost, repetitivni dizajn, i to što igra ima malo toga da ponudi, nisu najveći problemi sa kojima se Observer susreće, bar u ovoj početnoj fazi. Igra ima veliki broj bagova i propusta, a autori se nezainteresovano odnose prema njima. Neobjašnjivo pucanje i nestajanje zvuka nakon uvodnog titla igre, bagovit sistem checkpointa koji je uspeo da zaglavi pojedine igrače, clipping i ispadanje iz igrinog sveta, grafički gličevi koji zamućuju pokupljene predmete (onemogućavajući da budu ispitani), nasumično i uporno odbijanje igre da prepozna tastere za pojedine obavezne radnje i postupke, šturo odrađen sajt igre koji je još uvek u fazi najave, dugo nakon njenog izlaska... Enough is enough!

Loš ukus koji igra ostavlja u ustima donekle je anuliran očekivanim kvalitetima koje Observer donosi, pre svega po pitanju izvrsne grafičke prezentacije koja verno dočarava tešku, mračnu i teskobnu atmosferu, uz gomilu sjajno implementiranih vizuelnih efekata (razni artefakti, zamućenja i zamrljenja, vizuelni gličevi koji stvaraju utisak da igru gledate na izlizanoj VHS traci i slično). Vremešni gospodin Hauer zvuči umorno, nezainteresovano i mnogobrojne linije teksta gotovo da amaterski otaljava, ali, sa druge strane, to je možda i namerno tako, s obzirom na to da predstavlja matorog i umornog detektiva budućnosti koji je mnogo toga prevalio preko glave.

Čak i kada se bagovi budu sredili i igra bude u upotrebljivom stanju, posvetiće joj se samo retki pojedinci koji će je igrati tek nekoliko sati dnevno u zamračenim sobama sa obaveznim slušalicama na ušima. Do tada, Observera najbolje opisuje citat jednog od mnogobrojnih razočaranih kupaca igre: „My money is lost... like tears... in rain”.