Dragan SIMIĆ

1. decembar 2022.

Pre mnogo godina, mehaničke tastature su nastale kao striktno kancelarijska oprema, kakva je na primer bila legendardna IBM Model M tastatura. Nakon toga je usledilo njihovo višegodišnje odsustvo sa tržišta, da bi pre nekoliko godina ponovo postale popularne kao manje-više igračka oprema, obećavajući bolji učinak u igrama. Među relativno retkim aktuelnim modelima mehaničkih tastatura koje nisu namenjene striktno igračima nalazi se i Das Keyboard 4 Professional. Ova tastatura nije ni po čemu nov model, ali upravo njena pripadnost kategoriji mehaničkih tastatura opšte namene čini da zaslužuje detaljniji osvrt. Tu je i neki, uslovno rečeno, „oreol ekskluzivnosti” koji je oduvek okruživao ovu tastaturu, pa da vidimo da li ga uopšte zaslužuje.

Das Keyboard 4 tastatura postoji u nekoliko varijanti, koje uključuju skraćenu varijantu bez numeričkog dela i varijantu bez natpisa na kapicama tastera. Professional varijanta, koju poseduje autor ovog članka, je pune dužine, sa uobičajenim natpisima na kapicama. Postoje četiri jezičke podvarijante, od kojih američka ima 104 tastera, dok britanska, norveška i nemačka imaju taster više. Prekidači koji se nalaze ispod tastera su originalni Cherry MX prekidači sa pozlaćenim kontaktima, sa izborom između plave i smeđe varijante prekidača. Plavi prekidači su ona „stara, dobra” kliktava varijanta, dok smeđi prekidači donose znatno tiši rad. Kao kuriozitet, autor ovog članka je demonstrirao ovu tastaturu sa smeđim prekidačima jednom „običnom” korisniku računara, koji je navikao na povremenu upotrebu laptop tastature, i njegov komentar na rad smeđih tastera je bio „pa sad, i nisu baš tako tihi”. Verovatno ne treba isticati da je ujedno izostalo bilo kakvo ushićenje itd. Drugim rečima, ako ne pripadate manjini kojoj pritiskanje tastera život znači, mehaničke tastature verovatno za vas ne predstavljaju opravdanu investiciju.

Kvalitet izrade tastature je, bez dileme, vrhunski. Sa gornje strane se nalazi podebeo komad aluminijumskog lima koji je eloksiran u crnu boju, sa otvorima za tastere. Ostatak tastature je napravljen od kvalitetne crne plastike, a sa donje strane se nalazi stopa koja se pruža čitavom širinom tastature, koja je napravljena od crvene plastike i pričvršćena je za tastaturu magnetima, pa se može odvojiti i, zahvaljujući prisutnoj milimetarskoj skali, koristiti kao lenjir. Ruku na srce, pitanje je koliko je to zaista upotrebljivo, ali svakako predstavlja zanimljiv detalj. Pored standardnih tastera, u desnom gornjem uglu se nalaze dodatni tasteri za kontrolu reprodukcije zvuka, manji taster za stavljanje računara u sleep režim, te poveći točkić za kontrolu jačine zvuka. Upravo ovaj točkić pojačava osećaj visokog kvaliteta izrade, pošto je taktilni osjećaj pri njegovom korišćenju zaista dobar. Tastatura pripada „staroj školi” dizajna, pa tako nema pozadinsko osvetljenje tastera, ali to za desktop tastaturu ne predstavlja veliki nedostatak. Naime, rad u mraku može da bude ugodan i da ujedno podseća na scene iz holivudskih filmova, ali stalno naprezanje očiju zarad prelaska fokusa sa mračne okoline na jako osvetljeni ekran ne može da bude dobro na duže staze.

Naravno, tastatura je USB tipa, sa USB-A 3.0 konektorom na fiksno spojenom USB kablu poprilične debljine i dužine dva metra, koji na modelu koji poseduje autor ovog članka nije opleten, što je poprilično začuđujuće s obzirom na kategoriju proizvoda kojoj tastatura pripada. Neke druge varijante ove tastature, prema rečima proizvođača, dolaze sa opletenim USB kabelom. Naravno, tastatura može da se koristi i spojena na USB 2.0 port na računaru, ali se time ograničava brzina drugih USB uređaja koji mogu da se spoje na USB 3.0 hub koji je ugrađen u tastaturu, koji pruža dva dodatna USB-A 3.0. Podržan je NKRO (n-key rollover), tj. detekcija neograničenog broja istovremeno pritisnutih tastera, koja po želji može da se uključi ili isključi na samoj tastaturi pritiskanjem odgovarajućih kombinacija tastera. Takođe, firmver tastature može da se ažurira na novije verzije, a u opticaju je i jedna poluzvanična, novija verzija koja ispravlja određene probleme u radu koje su prijavili neki korisnici. Preciznije, ta verzija firmvera se u vidu arhive nalazi na zvaničnom web sajtu proizvođača, ali se link do nje ne nalazi nigde na web sajtu, već se do njega mora doći kroz „nezvanične” kanale ili kroz direktno kontaktiranje proizvođača.

Ovu tastaturu, nažalost, nije moguće nabaviti kod nas u prodavnicama računarske opreme, ali se može nabaviti putem prodavaca iz malih oglasa. Cena uopšte nije sitnica, ali je autor ovog članka jasnog stava da vredi svakog dinara za nekoga ko provodi zaista puno vremena pritiskajući tastere, a pri tome pridaje važnost rezultujućem taktilnom osećaju i ne želi da koristi neku mehaničku tastaturu koja pripada kategoriji „igračkog šarenila u hiljadu boja”. Za sve ostale, neka višestruko jeftinija membranska tastatura, ili neka mehanička tastatura namenjena igračima koja pripada skupljem cenovnom rangu, će više nego dobro da „završe posao” za koji su namenjene.