Onima kojima istorija nije strana, ime Viminacium znači isto koliko i Sirmium, Singidunum, Felix Romuliana... U pitanju je glavni grad rimske provincije Gornje Mezije (Moesia Superior), koji je početkom I veka naše ere bio i važan privredni centar i vojno uporište rimskih legija. Grad je uništen tokom najezde Huna sredinom V veka, a njegovim ostacima arheolozi počinju ozbiljnije da se bave tek nakon izgradnje termoelektrane „Kostolac”, 1977. godine. Na ovom arheološki izuzetno plodnom tlu nađeno je preko 13000 grobova, a u njima više od 30000 predmeta, među kojima je i vredan nakit, kao i nekoliko izuzetnih eksponata. U nekropoli su naučnici zatekli i tridesetak fresko slika, od kojih neke predstavljaju vrhunski domet kasnoantičke sepulkralne umetnosti. Najveći deo ovog lokaliteta pokriven je obradivim površinama, a predmeti su rasuti u oraničnim brazdama.

Zahvaljujući kompaniji Multimediaworx, ovaj izuzetan arheološki lokalitet ovekovečen je i na CD-ROM mediju, u obliku atraktivne prezentacije Viminacium Lumen Meum. Tekstualni materijal na disku preveden je na engleski i nemački jezik, upotpunjen je kvalitetnim ilustracijama, a zaokružen zaista prelepim korisničkim okruženjem s najmodernijim audio-vizuelnim rešenjima koja oslikavaju tematiku (na primer, glavni meni je u obliku rimskog novčića) i upečatljivim animacijama koje se koriste QuickTime bibliotekama (instalacija se nalazi na disku). Pohvalno je i to što je program u celini prilagođen i Apple računarima.

Sadržaj diska je podeljen na četiri celine. U prvom poglavlju (Viminacium), dobrim delom kroz pero antičkih pripovedača, govori se o samom gradu na čijim se ostacima nalazi današnji Kostolac, njegovom značaju, osnovnoj morfologiji i turističkom potencijalu, a tu su i panoramske fotografije i dodaci za računar (tapeti i skrin-sejveri). Segment posvećen arheološkim istraživanjima ovog atraktivnog lokaliteta sadrži hronološki prikaz istorije Viminacijuma, storije o istraživačima (arheolozi, matematičari, elektroinženjeri, geolozi, petrolozi i drugi), lokalitetu, savremenim tehnologijama koje se koriste u procesu iskopavanja, zaštitnoj konstrukciji i rimskom mauzoleju. Poslednja dva poglavlja posvećena su umetničkim vrednostima ovog rimskog grada i njegovoj arhitekturi i, pored teksta, sadrže obilje kvalitetnih fotografija i ilustracija.

Priča o nekadašnjem sjaju i propasti rimskog grada i vojnog logora Viminacijuma skrenula je pažnju ne samo domaće već i svetske javnosti koja očekuje da Viminacijum na svetskoj kulturno-istorijskoj sceni zauzme mesto koje mu pripada. Ovaj multimedijalni projekat, kao plod predanog rada neosporno talentovanih i nadahnutih ljudi iz Multimediaworxa, svakako će dati značajan doprinos daljoj popularizaciji jednog od najznačajnijih arheoloških nalazišta na našem prostoru.

Gradimir JOKSIMOVIĆ