Pre ravno šest godina domaćoj javnosti je predstavljena zanimljiva knjiga akademika Petra Vlahovića, „Srbija – zemlja, narod, život, običaji”, u izdanju Vukova zadužbine i Etnografskog muzeja. Rukopis koji je nastao mnogo godina pre nego što je konačno objavljen, privukao je pažnju bogatim sadržajem, sjajnim analizama i jednostavno sročenim tekstom koji predstavlja sublimaciju dostupnih saznanja o etnološkoj slici i kulturnom nasleđu Srbije.

Na temelju pomenute knjiga nastala je istoimena multimedijalna monografija, u izdanju Multimedia Production, renomirane izdavačke kuće iz Beograda. Sadržaj diska čine bogato opremljeni tekstovi, fotografije, muzički i video odlomci koji oslikavaju etnološku sliku Srbije, njeno stanovništvo, antropogeografske odlike i narodno stvaralaštvo. Sadržaj je podeljen na četiri celine. U okviru poglavlja Zemlja koncizno su predstavljene prirodna sredina (prostor, klima, reke i jezera, flora i fauna) i rana geografska saznanja o Srbiji odnosno predeone celine. U sekciji Narod izloženi su okviri etničke istorije Srba koji uključuju etničke procese, poreklo stanovništva i njegovu društvenu strukturu. Znatno obimnije je poglavlje o životu u Srbiji koje obrađuje teme kao što su tradicionalna privreda, domaća radinost, saobraćaj, naseljena mesta, narodna arhitektura (sa istorijskim pregledom prvobitnih oblika staništa) i, naročito interesantno, domaći život i ishrana naroda Srbije (ova oblast uključuje tekstove o narodnoj nošnji, društvenoj organizaciji, porodici i vrstama srodstva).

U posebnu, prilično obimnu celinu izdvojeni su tekstovi o narodnim običajima i verovanjima, koji obrađuju sve osnovne elemente kolektivnog ponašanja kao što su pozdravi, gostoprimstvo, narodni pravni i ženidbeni običaji i sezonski ciklusi običaja koji uključuju kolektivne svečanosti, slave i zavetine. Četvrto poglavlje posvećeno je narodnoj umetnosti, pre svega kultu usmenog izražavanja i odlikama junačke epike, kao i muzičkom nasleđu, narodnom glumovanju, likovnoj i primenjenoj umetnosti. Za kraj, autor je priredio zanimljiv članak o etnopsihičkim odlikama naroda našeg kraja.

Korisničko okruženje je grafički lepo uobličeno i strukturisano u skladu s normativima modernog multimedijalnog izražavanja. Glavni meni sadrži stilizovanu mapu Srbije i četiri sličice koje vode u odgovarajuća poglavlja. U pozadini ekrana su bogate grafičke predstave koje oslikavaju temu o kojoj se govori, dok je tekst ispisan u kutijama sa svetlijom pozadinom kako bi bilo lako uočljiv i jednostavan za čitanje (font je ćiriličan i dovoljno pregledan, mada je mogao biti za nijansu krupniji). Muzička podloga je u skladu s tematikom programa (pitke melodije u izvođenju Bore Dugića), ali nije dovoljno raznovrsna, video-odlomci imaju malu rezoluciju, a fotografije su prilično dobre i ima ih sasvim dovoljno. Sve u svemu, Srbija je dobro zaokružena monografija koja će lepo upotpuniti kolekciju diskova o istoriji i kulturi našeg zavičaja.

Gradimir JOKSIMOVIĆ